Datum: 14 mei 2015
Download PDF
1. Hemelvaart is geen ruimtevaart
Als kind stelde ik mij de hemelvaart van Jezus voor als een soort raket die opstijgt van de aarde. U heeft die beelden ongetwijfeld wel eens gezien van de lancering van een ruimteraket, die dan recht omhoog opstijgt, en hoe verder omhoog, steeds kleiner wordt voor het oog. Totdat het stipje helemaal niet meer te zien is. Zo stelde ik mij de hemelvaart van Jezus voor. Een beetje kinderlijk misschien, maar zo gaat het toch vaak, dat je je probeert voor te stellen hoe het ongeveer gegaan moest zijn. Hier beneden is de aarde. Daar boven de hemel. En Jezus is zo opgestegen naar de hemel. Zo staat het ook in de geloofsbelijdenis: dat Jezus is ‘opgevaren naar de hemel’. Het woord ‘hemelvaart’ lijkt ook wel op ‘ruimtevaart’. En deze gedachte is zo gek ook weer niet, want Lucas vertelt in Hand. 1:10, dat toen Jezus wegging, de discipelen hun ogen naar de hemel gericht hielden. Zij zagen Jezus van hun weg gaan en – zo dacht ik – bleven hem nastaren, totdat hij steeds kleiner werd en zij Hem niet meer zagen.
Maar deze gedachte, deze voorstelling van de hemelvaart van Jezus, klopt eigenlijk niet. En wel om twee redenen. De eerste is, dat de hemel niet een plaats daar ergens boven in de wolken is, maar de hemel omringt ons hier op aarde. De hemel is veel dichterbij dan wij denken. De tweede reden is, dat Jezus niet is opgevaren, zoals Lucas in vers 9 en 11 vertelt, maar opgenomen is. De hemelvaart van Jezus is geen ruimtevaart, maar Zijn opname in de hemel. Laten we daarom het bijbelgedeelte nog eens goed bestuderen vanmorgen. Ik heb de preek in drie punten verdeeld: (1) Jezus opname; (2) Jezus kroning; (3) de betekenis van Jezus hemelvaart voor ons.
2. Jezus’ opname in de hemel
Lucas vertelt dat Jezus zijn discipelen heeft meegenomen naar de Olijfberg. De Olijfberg was gelegen ten oosten van de stad Jeruzalem, op een sabbatsreis van de stad verwijderd. De joden mochten op sabbat niet meer dan 2000 el lopen, zo’n 880 meter. De berg viel daar nog binnen. Jezus was vaak op de Olijfberg te vinden. Hij ging daar vooral naar toe om te bidden.
Als Hij daar zo met de discipelen is, stellen ze hem de vraag of de Here God het koninkrijk voor Israël gaat herstellen. Ze voelen aan dat er iets bijzonders staat te gebeuren. Is dit dan het moment waarop Jezus officieel in Jeruzalem het koningschap gaat aanvaarden. Zullen ze getuigen zijn van zijn inhuldiging als koning van Israël? Nee, dat gebeurt niet. Het moment waarop dat gaat gebeuren heeft de Vader vastgesteld. Zij mogen dat niet weten. Jezus ontkent niet dat het gaat gebeuren, maar wel de manier waarop. De discipelen zullen de Heilige Geest ontvangen en de wereld ingaan met het evangelie. De inhuldiging op aarde als koning wordt uitgesteld. Eerst moeten de discipelen de wereld ingaan als herauten van de koning. Zij moeten het evangelie brengen dat Jezus Heer is en mensen oproepen Hem als de Koning van hun leven te aanvaarden. Zodat zij klaar zijn voor het moment dat Jezus wereldwijd Jezus als koning wordt erkend, wanneer Hij komt als Rechter. En als Jezus hen deze taak overhandigd heeft, wordt Hij van hen weggenomen. Er komt een wolk en die onttrekt Hem aan het zicht.
Een wolk. Maar het is geen gewone wolk. Het is de Sjechina van God. In het OT de uitdrukking voor de heerlijke aanwezigheid van God. De Sjechina was in de tijd van Mozes, bij de woestijnreis van de Israëlieten, overdag zichtbaar in de wolkkolom en ’s nachts in de vuurzuil. Toen de tabernakel gereed was, daalde de Sjechina neer over de tent waarin de Ark van het Verbond stond (Ex. 40: 34-38). Later, bij de inwijding van de tempel, onder de regering van Salomo, kwam de Sjechina neer in de vorm van een wolk op het moment dat God aanbeden werd (2 Kon.5: 2-14). De Sjechina gaf de aanwezigheid van God extra gewicht door haar indrukwekkende verschijning. De wolk was een teken van Gods aanwezigheid. Later toen het volk ongehoorzaam werd en andere goden ging dienen, kwamen de afgodsbeelden ook in de tempel terecht. De heilige God kon toen daar niet langer verblijven. En dan lezen we in Ez. 10 dat de Sjechina van God de tempel verlaat, en zich verplaatst naar de berg aan het oosten van de stad Jeruzalem. Deze berg is de Olijfberg. Het is de berg waarop de heerlijkheid van God tot rust komt. Dat is de reden waarom Jezus zo vaak op deze berg aan het bidden. Dan verkeerde Hij op een bijzondere manier in de tegenwoordigheid van God, van Zijn hemelse Vader. Het is deze wolk, deze Sjechina, die de discipelen zien. Het is de aanwezigheid van God.
En Jezus gaat deze wolk binnen. Hij wordt in de wolk opgenomen. Het Griekse woord dat Lucas hier gebruikt wordt, is beeldend. Paulus gebruikt het in Ef. 6 voor het oppakken van de wapenrusting en het schild van het geloof. In Hand. 20 wordt het gebruikt voor het aan boord nemen van iemand op een schip. Er zit een beweging van oppakken en naar zich toehalen. Vanuit de wolk reikt de Vader naar Zijn Zoon en haalt Hem thuis. De wolk vormt de toegangsdeur tot de hemel. De deuren van de hemel openen zich en de Vader haalt Jezus thuis. Welkom thuis mijn Zoon!
3. Hemelvaart is Jezus’ kroningsdag
De opname van Jezus in de hemel sluit dus zijn werk op aarde af. Het is de voltooiing van zijn heilswerk op aarde. Jezus was namelijk gekomen om de kloof tussen God en ons te overbruggen, om de zonde die tussen God en ons scheiding maakte weg te nemen en te verzoenen. Heel Zijn leven op aarde stond in het teken van Zijn missie: om mensen te redden, te bevrijden, te genezen, hen het hart van de Vader te openbaren. Hij heeft deze missie met alles wat in Hem was op weergaloze wijze volbracht. Tot zijn laatste snik is Hij trouw geweest en gehoorzaam aan Zijn Vader. Daarom heeft God hem verhoogd en met eer en heerlijkheid gekroond. De opstanding en de hemelvaart vormen samen de verhoging van Jezus. De bekroning van zijn werk op aarde. Hemelvaartsdag, is de dag dat Jezus opgenomen wordt in de hemel en door zijn Vader wordt gekroond als koning.
Net zoals op 30 april 2013 prins Willem Alexander tot koning van Nederland gekroond werd. Voor het oog van het Nederlandse volk aanvaarde hij het koningschap en nam hij het over van zijn moeder Beatrix. Een historisch moment was dat, voor hem, en ook voor ons land. Zo is de hemelvaart van Jezus eigenlijk nog meer bijzonder. Als Jezus opgenomen wordt in de hemel, wordt hij gehuldigd en gekroond als koning van heel de aarde.
Zijn missie op aarde is volbracht en nu mag Hij thuiskomen. Wat een bijzonder moment moet dat voor Jezus geweest zijn. Jorge Himitian, een Zuidamerikaanse collega, heeft in een boek over Jezus, over de hemelvaart van Jezus dit geschreven. Het ontroerde me. Daarom wil ik het u niet onthouden. Ik citeer:
‘Jezus Christus, die heeft overwonnen, naderde de poorten van de eeuwigheid. De psalmist David had dit moment profetisch al voorzien, toen hij schreef in Psalm 24: ‘Hef uw hoofden op, o poorten, en verhef u eeuwige deuren, opdat de koning der ere binnengaat’. En binnen vraagt iemand: ‘wie is Hij, deze Koning der ere? De Here van de legermachten. Hij is de Koning der ere’. En de poorten van de eeuwigheid openden zich, als een gigantisch groot doek, voor Degene die had overwonnen, het Lam dat was geslacht. En wat was er aan de andere kant te zien? De hemel, overlopende van glorie en blijdschap. Er klonken liederen en vreugdegezang. De engelen bliezen op hun trompetten, zij zongen en klapten in hun handen. Jezus kwam de hemel binnen door de poorten van de eeuwigheid, Hij ging de glorie in die Hijzelf had verworven. Het is onmogelijk om dat moment te beschrijven. Ik zou wel in tongen willen spreken om er iets van weer te geven. De hemel zag er uit als op een feest, de lichten schitterden als nog nooit te voren, de heerlijkheid van God was er tastbaar. Nog nooit had men gezongen als op dit moment. Jezus kwam binnen, geflankeerd door legers van engelen. De Vader kon zich niet langer inhouden: hij stond op van zijn troon om zijn eigen Zoon te verwelkomen. David zag in zijn geest dit moment, als hij in psalm 110 schrijft: De HERE heeft tot mijn Heer gesproken (de Vader tegen de Zoon): zit aan mijn rechterhand, totdat ik uw vijanden gemaakt zal hebben tot een voetbank voor Uw voeten. En Jezus zette zich op de hoge en verheven troon. En toen Hij zich neerzette gaf de Vader hem de Naam boven alle Naam: Here der Heeren en Koning der koningen. En op het moment dat Hij zich neerzette op de troon, begonnen de engelen te spelen op hun instrumenten, en te zingen, en begon een feest met zoveel heerlijkheid, met zoveel lofliederen, in zoveel talen, dat het lied dat nog steeds voortklinkt, naar Openbaring 5: Het lam dat is geslacht is, de Leeuw van de stam van Juda, is waard te ontvangen de eer, sterkte, heerlijkheid en dankzegging.’
Hemelvaart: de opname van Jezus in de hemel en zijn inhuldiging als koning.
4. Betekenis voor ons?
Jezus is in de hemel, in de heerlijkheid, maar wij bevinden ons hier op aarde, met alle gebrokenheid, met zorgen en moeiten. Wat voor troost zit er voor ons in de hemelvaart van Jezus? Hij lijkt verder weg dan ooit. Maar dat is een misvatting. De hemel is niet daar boven, ver weg bij ons vandaan, de hemel is veel dichterbij dan wij denken. Wij worden hier op aarde door de hemel omringt. De hemel en aarde zijn niet twee verschillende plekken in deze wereld, maar twee dimensies van Gods goede schepping. De hemel is net zo dichtbij als wij hier dichtbij elkaar zijn vanmorgen. Moeilijk voor te stellen misschien, maar denk nog even terug aan de verschijningen van de Here Jezus na zijn opstanding. Na zijn opstanding kon Hij zomaar de huiskamer binnenkomen, waar de discipelen samengekomen waren. Hij kon verschijnen aan de twee Emmausgangers die op reis waren. Vanuit de hemel kan de Here Jezus het leven van mensen op aarde binnenkomen. Hoe kan dat? Omdat de hemel de aarde op zo’n manier omgeeft, dat iemand die in de hemel is overal op aarde aanwezig kan zijn.
Ik herinner me een hoogleraar die dat probeerde duidelijk te maken. Stel dat wij mensen in een plat vlak leven, twee dimensies (lengte, breedte), dan zou iemand die in een wereld van drie dimensies leeft, in theorie, het platte vlak van ons kunnen kruisen, verschijnen en weer verdwijnen. Zo zouden we ons de hemel kunnen voorstellen. Een ruimte die meer dimensies bevat dat waarin wij op aarde leven. Wij kennen er vier: hoogte, breedte, diepte en tijd. Maar God zit daar tenminste een dimensie boven. Met zijn hemelvaart is Jezus de hemel binnengegaan, de hogere dimensie van God, en van daaruit kan Hij overal op aarde komen.
Dat is voor ons een geweldige troost. Door Zijn hemelvaart is Jezus ons veel meer nabij gekomen. Hij is in de hemel, die ons hier omringt. We hoeven niet naar een bepaalde plek op aarde te reizen om Hem te ontmoeten. Maar waar we ons bevinden, daar is Hij te vinden. Vanuit de hemel kan Hij ons hier zien. Jezus is in de hemel. Daar bevindt zich de controlekamer, het hoofdkwartier, de plek van waaruit Hij op aarde regeert. Hoe doet Jezus dat? Hij regeert ons door de Heilige Geest. Want de Heilige Geest kent het hart van de Vader en leidt ons hier in de waarheid. En dat heeft Jezus aan zijn leerlingen onderwezen. Ik ga straks weg, maar als Ik aankom in de hemel, zal ik de trooster zenden, die tot in eeuwigheid bij jullie zal zijn. Hemelvaart loopt uit op Pinksteren.
Jezus zit op de troon, en vandaar kijkt Hij ons aan, dit is wat ik voor jou heb gedaan. Wil je mij volgen? Wil je vandaag, nu het nog kan, een verschil maken en Mij toegewijd zijn, op je werk, op school of thuis? Bid dan om Mijn Geest. Hij zal je leven vervullen met mijn liefde en met mijn passie voor deze wereld. Ga de weg die Ik je wijs. Neem Mijn Woord serieus. Luister naar Mijn stem. En Ik zal met je zijn, heel dichtbij, alle dagen van je leven, tot aan het einde van de wereld.
Amen.